10 zł 100-lecie polskiej flagi państwowej

100-lecie polskiej flagi państwowej

Biało-czerwona ma dopiero sto lat, choć jest najprostszym znakiem symbolizu - jącym Orła Białego, będącego herbem Polski od ośmiu wieków. Górny, biały pas symbolizuje na fladze orła, a dolny − czerwony − barwę tarczy herbowej. Flaga w postaci, której dziś używamy, została wprowadzona dopiero po odzy - skaniu niepodległości. W średniowieczu bowiem pod inną chorągwią wychodziło w pole rycerstwo królewskie, a pod inny - mi rycerstwo poszczególnych ziem czy najznamienitszych rodów. Jan Długosz, pisząc o bitwie pod Grunwaldem, wspomi - na o „chorągwi wielkiej, na której wyszyty był misternie orzeł biały z rozciągnionemi skrzydły, dziobem rozwartym i z koroną na głowie, jako herb i godło całego Królestwa Polskiego”. Oprócz niej na polach Grunwal - du stanęło rycerstwo w liczbie ok. czter - dziestu polskich chorągwi oraz drugie tyle litewskich i innych. Po unii lubelskiej, której 450. rocznicę obchodziliśmy w tym roku, zaczęła obowiązywać chorągiew składająca się z trzech poziomych pa - sów: czerwonego, białego i czerwonego. Na jej środku umieszczano czteropolowy herb Rzeczypospolitej, gdzie po przekąt - nych znajdowały się po dwa Orły Białe i dwie Pogonie Litewskie, w czerwonych polach. Często nakładano na nie kolejny, mniejszy herb z godłem osobistym (rodo - wym) króla elekcyjnego. Zestawienie bieli i czerwieni jako barw narodowych po raz pierwszy wykorzystano na szerszą skalę w 1792 r. podczas obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. W 1831 r. Sejm Królestwa Polskiego ustanowił biało-czerwoną kokardę naro - dową. Używany współcześnie wzór flagi wprowadził dopiero Sejm Ustawodawczy odrodzonej Rzeczypospolitej 1 sierpnia 1919 r. W pierwszej ustawie o godłach i barwach RP znalazł się taki zapis: „Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny − biały, dolny zaś − czerwony”. Dwa lata później Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało broszurę, w której zdefiniowano odcień czerwieni jako karmazyn. W 1955 r. zmieniono ją na bardziej ceglasty cyno - ber, a w 1980 r. zapisano po prostu: „czerwień”. Biało-czerwona, jako symbol najprostszy i najbardziej czytelny, towa - rzyszy Polakom w chwilach dla Narodu i Państwa najważniejszych. Współczesne techniki mennicze umożli - wiły zaprezentowanie naszych barw na - rodowych na monecie kolekcjonerskiej. Umieszczono na niej stylizowany wizerunek polskiej flagi, przechodzący z awersu na re - wers. Na rewersie widać też sylwetki ludzi, symbolizujące polskie społeczeństwo. Robert Szydlik